Vaste tentoonstelling Verhalenwerf officieel geopend. Uitgebreid verslag

De officiële opening werd verricht door commissaris van de Koning Jetta Klijnsma en wethouder Erik Giethoorn, samen met vrijwilligers van de Verhalenwerf. Nu ook met verslag van de opening en een filmimpressie

opening_Verhalenwerf_240519_Door_Jan_Penninkhof (1)mi

24 mei 2019
De afgelopen tijd is er hard gewerkt aan de vaste tentoonstelling van de Verhalenwerf. Er was hierbij veel hulp van vrijwilligers, medewerkers en bewoners van het AZC Hoogeveen. De officiële opening werd op vrijdagmorgen 24 mei verricht door de Jetta Klijnsma, Commissaris van de Koning, en wethouder Erik Giethoorn. Samen met vrijwilligers werd een kruiwagen met turf in het centrum van de tentoonstelling geplaatst. Hoogeveen was immers in het verleden een belangrijke plek voor de turfwinning in Nederland.

Aansluitend werd er een Verhalentafel gehouden onder leiding van Serge Vinkenvleugel van RTV-Drenthe. Aan tafel schoven diverse gasten aan: Ida Henstra (coördinator Verhalenwerf), Henk Jonker (vrijwilliger Verhalenwerf), Annie Klopstra (vrijwilliger Verhalenwerf reminiscentie), Diewertje Wijsmuller (verzorgt ontzameling van de twee depots), Arie Veldman (Sjoppp'n deur de tied), Ed Wennink (Meziek uut Veen), Juliette Lindhout (Studio Louter, ontwerper vaste tentoonstelling), twee leerlingen van OBS De Schuthoek: Quenten en Mylan (Project Verhalen van de Toekomst), wethouder Erik Giethoorn en Harry Tupan (directeur Drents Museum).

De vaste tentoonstelling
In de nieuwe vaste opstelling is de geschiedenis van Hoogeveen te zien en te horen. De verhalen en de foto’s brengen het verhaal van Hoogeveen tot leven. Ook is er een bijzondere tijdlijn te bekijken, deze tijdlijn toont de Hoogeveense gebeurtenissen door de jaren heen. 
De vaste tentoonstelling is opgebouwd rond vijf thema’s:
• De groei van Hoogeveen
• Harde werkers
• Samenleven in Hoogeveen
• Liefde in Hoogeveen
• Markante Hoogeveners

De Verhalenwerf
In 2015 verhuisde Museum de 5000 naar de bibliotheek. Het museum ging verder onder de naam Verhalenwerf.
Er werd gestart met een grote presentatie van allerlei voorwerpen uit het depot van het museum. Deze presentatie werd in de afgelopen jaren gecombineerd met een aantal projecten als Sjopp’n deur de Tied, Aan Tafel en Meziek uut Veen.
Ook organiseerde de Verhalenwerf een aantal Verhalentafels op locatie, bijvoorbeeld over 250 jaar Noordscheschut en 50 jaar Theater de Tamboer.

Eind 2018 is de site www.verhalenwerf.nl gelanceerd, waarop iedereen die zich betrokken voelt bij Hoogeveen, zijn of haar verhalen en foto’s kan plaatsen.
Komend najaar wordt er gestart met een nieuw project ‘Spoor van verhalen. Reizen met tram en trein, 1870-1970’.

Foto's opening door Jan Penninkhof

---

Verslag van de opening op 24 mei
Door Norma Riemersma

Verhalen brengen de geschiedenis tot leven
Het was hard werken en vereiste de inzet van veel medewerkers en vrijwilligers, maar vrijdag was het zo ver: de Verhalenwerf werd geopend. Na sluiting van Museum Venendal stond een aantal objecten uit dat museum al geëxposeerd in de Verhalenwerf in de bibliotheek, maar nu heeft het de vorm gekregen die alle betrokkenen voor ogen hadden. De openingshandeling werd verricht door Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma en wethouder Erik Giethoorn. 

De Verhalenwerf geeft een beeld van de geschiedenis van Hoogeveen en is gecreëerd rond vijf thema’s: groei, harde werkers, liefde, samenleven in Hoogeveen en markante Hoogeveners. Het verhaal achter de getoonde objecten brengt de geschiedenis tot leven en daarom zijn talloze verhalen verzameld. Dat is bovendien een proces dat niet stopt: Verhalenwerf is interactief, wat betekent dat iedereen er iets aan kan toevoegen. Dat kan digitaal, waarna verhalen en foto’s op de website en in de Verhalenwerf te zien zijn. Wie het lastig vindt om digitaal een verhaal of beeldmateriaal aan te leveren, kan dit in de bibliotheek doen en daarbij hulp krijgen van een medewerker. De Verhalenwerf is daarmee van en voor Hoogeveners en kon volgens projectleider Jannie ten Hoven ook allen maar ontstaan met behulp van Hoogeveners. De naam verwijst naar een scheepswerf, vanwege de rol van de scheepvaart in de geschiedenis van Hoogeveen.

Wethouder en trommelslager 
De feestelijke opening werd geleid door journalist en presentator Serge Vinkenvleugel, die Jetta Klijnsma en Erik Giethoorn had gevraagd iets mee te nemen uit hun jeugd. Beiden zijn geboren en opgegroeid in Hoogeveen, Giethoorn woont er nog steeds. Klijnsma had een klassenfoto meegenomen die ze onlangs kreeg op haar oude basisschool, de Juliana van Stolbergschool. ‘Daar is mijn politieke betrokkenheid vermoedelijk ontstaan, ik vond het als kind al interessant dat er kinderen met zoveel verschillende achtergronden op die school zaten. Ik hoorde andere verhalen dan de verhalen die mijn ouders vertelden en leerde daar samenleven met anderen.’ Giethoorn had een beeldje van de trommelslager meegenomen en vertelde dat hij zelf trommelslager is geweest. Jetta Klijnsma reageerde daar verheugd op en Serge Vinkenvleugel greep zijn kans om de wethouder te vragen of hij nog kon trommelen. Volgens Giethoorn verleer je dat nooit en hij liet dat meteen horen op de trommel van historicus Albert Metselaar, die als trommelslager was uitgenodigd om de openingshandeling te voorzien van tromgeroffel. Giethoorn had niets te veel gezegd en oogste veel applaus met zijn korte optreden. 

Kruiwagen aan expositie toegevoegd
Voor de openingshandeling reden Giethoorn, Klijnsma en een aantal vrijwilligers een oude houten kruiwagen met turf de Verhalenwerf in, begeleid door getrommel van  Albert Metselaar. De kruiwagen kreeg een prominente plaats in de expositie, waarna de aanwezigen de tijd kregen om de Verhalenwerf te bekijken. Vervolgens leidde Sege Vinkenvleugel een gesprek aan de Verhalentafel, dat normaal gesproken over een thema in de Hoogeveense geschiedenis gaat, maar nu over de Verhalenwerf zelf. Aan tafel zaten Harry Tupan, directeur van het Drents Museum, Arie Veldman, eigenaar van Veldman Mode, Ed Wennink, muzikant en oud-gitaardocent, vrijwilligers Henk Jonker en Annie Klopstra, medewerker Ida Henstra, Juliette Lindhout, projectleider van Studio Louter, museologe Dieuwertje Wijsmuller en leerlingen van de Schuthoek Quinten en Milan. Jetta Klijnsma nam vervolgens afscheid met de belofte dat ze haar vier zussen eens zou meenemen naar de Verhalenwerf, om ook hen te laten genieten van herkenbare objecten, foto’s en verhalen. 

Tijdscapsule
Quinten en Milan mochten voorafgaand aan het gesprek een tijdscapsule in de Verhalenwerf leggen. Leerlingen van basisscholen in Hoogeveen hebben gezamenlijk een boek gemaakt waarin ze vertellen over zaken die hen bezighouden. Dat boek is door Quinten en Milan in een koffer gelegd, die vervolgens op slot ging en nu onderdeel is van de expositie. Over honderd jaar mag de koffer pas geopend worden, zodat kinderen die dan leven kunnen zien waar hun leeftijdsgenoten in 2019 zich mee bezighielden. Het project maakte de kinderen bewust van het belang van geschiedenis en liet ze nadenken over verleden en toekomst.

Winkelen en muziek
Aan de Verhalentafel vertelde Arie Veldman over zijn betrokkenheid bij de tijdelijke expositie Shopp’n deur de tied. ‘Alles kwam daarbij aan bod en daardoor ging het leven. Kassabonnen, klanten, winkeliers, al die objecten en verhalen gaven een beeld van winkels en winkelen in Hoogeveen, vroeger en nu. Het mooie was dat door de spullen de verhalen kwamen en die verhalen moet je koesteren.’ Veldman was een zogeheten voorman van deze expositie en dacht vanuit die functie mee over de invulling ervan. Hij bracht de Verhalenwerf bovendien in contact met mensen uit zijn netwerk. Hetzelfde deed Ed Wennink voor de expositie Meziek uit Veen. Wennink was jarenlang gitaardocent op de voormalige Muziekschool, nu Scala. Hij introduceerde lichte muziek op de Muziekschool en leidde jongeren op om in een band te spelen. Wennink kende bijzonder veel bands en muzikanten, zodat ook deze expositie gevuld werd met mooie anekdotes, oude foto’s en natuurlijk geluidsopnamen. 

Museum Venendal
Harry Tupan complimenteerde de Verhalenwerf met het eindresultaat. ‘Ik vond het heel jammer dat Museum de 5000 Morgen uit Venendal wegging en heb daar destijds ook kritiek op geuit’, aldus de directeur van het Drents Museum in Assen. ‘Maar ik moet zeggen dat er nu iets moois is gerealiseerd waar alle betrokkenen trots op mogen zijn. Het belangrijkste is dat de verhalen verteld worden. Ook bij het Drents Museum zijn de verhalen belangrijker dan de objecten. Mijn advies is om de expositie te blijven wisselen en het publiek te blijven prikkelen. Als dat lukt, is de Verhalenwerf echt een aanwinst voor Hoogeveen. Ik vind de naam ook goed gekozen. Het verwijst natuurlijk naar een scheepswerf, maar kan ook opgevat worden als een plek waar je de verhalen van Hoogeveners  werft. Misschien is het goed om een verhalennetwerk op te starten, dat hebben we in het Drents Museum ook. Dat netwerk bestaat uit mensen die ons tippen.’ 

Volgens Henk Jonker, die jaren geleden al vrijwilligers was bij Museum De 5000 Morgen, heeft de Verhalenwerf een opener karakter dan het museum van destijds. ‘Men loopt er automatisch langs omdat het in de bibliotheek gevestigd is. Wie geïnteresseerd is in zijn eigen geschiedenis kan er naartoe, het is een stuk toegankelijker. Ik heb me verzet tegen sluiting van het museum, maar er staat nu wel iets waar we trots op mogen zijn.’ Ook Erik Giethoorn erkende dat de sluiting van het museum en de totstandkoming van de Verhalenwerf een roerige tijd was, maar ook hij is trots op het eindresultaat.

De invulling
Julliette Lindhout is projectleider bij Studio Louter, het bureau dat de Verhalenwerf adviseerde bij de realisatie. Zij legde uit dat er bewust is gekozen voor blank hout. ‘Dat geeft het gevoel van een werf waar gewerkt wordt. Er kunnen verhalen toegevoegd worden aan de werkbanken en de expositie is flexibel, er kunnen altijd kisten toegevoegd of verwijderd worden. Museologe Dieuwertje Wijsmuller hielp bij het selecteren van de objecten voor de Verhalenwerf en dat was een flinke klus. ‘Je moet keuzes maken, want er zijn twee depots met spullen uit het museum. We hebben verhalen achterhaald en hebben goed bekeken welke objecten toegevoegde waarde hebben voor Hoogeveen. De objecten in de kerncollectie moeten vertellen hoe Hoogeveen is geweest. Oude koffieblikken van Douwe Egberts zijn bijvoorbeeld te algemeen, die werden in heel Nederland gebruikt en zijn bovendien nog te koop. Door steeds te denken aan die toegevoegde waarde hebben we een goede selectie kunnen maken.’ 

Herinneringen ophalen
Vrijwilliger Annie Klopstra houdt zich samen met een aantal andere vrijwilligers bezig met reminiscentie, oftewel het bewust ophalen van herinneringen. Met een aantal oude voorwerpen bezoeken ze verzorgingshuizen en worden met groepjes bewoners herinneringen opgehaald. ‘De ouderen genieten daar enorm en elk verhaal lokt het volgende uit. Vaak vragen ze of we nog eens terug komen. Ook van de verzorgers krijgen we vaak complimenten, omdat ook bewoners die dementeren soms toch even meedoen. We hebben via deze bezoekjes kennisgemaakt met een vrouw die in het Hoogeveense armenwerkhuis heeft gewoond en hebben haar geïnterviewd, zodat haar verhaal bewaard blijft voor volgende generaties.’ 

Jannie ten Hove en Ida Henstra kregen na afloop van de feestelijke ochtend bloemen als bedankje voor hun tomeloze inzet. Beiden waren er soms letterlijk dag en nacht mee bezig. Ook de vrijwilligers werden bedankt. Zij worden binnenkort getrakteerd op een etentje. Het laatste woord was aan projectleider Jannie ten Hoven. ‘Ik wil ook de gemeente Hoogeveen bedanken, die ons enorm geholpen heeft bij de totstandkoming van de Verhalenwerf. We hopen veel mensen hiermee in het hart te raken. Hoe de tijd ook verandert, de hang naar verhalen zal altijd blijven.’  

 



Alle rechten voorbehouden