Verhalenwerf
Jaarlijks op 25 April staat de Molukse gemeenschap stil om te herdenken dat op die datum in 1950 de Republiek der Zuid-Molukken (Republik Maluku Selatan) werd geproclameerd. Een belangrijk onderdeel en moment van samenkomst van de Molukse gemeenschap is de jaarlijkse viering van de Republik Maluku Selatan (RMS). Dit wordt landelijk gevierd. De onafhankelijkheidsstrijd, na het uitroepen van de RMS op 25 april 1950 op Ambon, is voor een groot aantal Molukkers bepalend waarom zij hier in Nederland zijn terecht gekomen. De eerste generatie Molukse KNIL-militairen verklaarden zich solidair met de RMS en weigerden over te gaan naar het Indonesische Leger. Eenmaal aangekomen in Nederland zette een groot deel van de eerste generatie Molukkers de jaarlijkse viering voort op 25 april. Deze gaat dan gepaard met het uitroepen van de Proclamatie, het aanbieden van de Petitie aan de Nederlandse regering en het hijsen van de RMS-vlag. De leden van de Barisgroep verrichten en begeleiden deze handelingen en dragen hierbij gecamoufleerde militaire uniformen. Deze staan symbolisch voor de Kakikleurig uniformen die de KNIL-militairen destijds droegen.
Initiatiefgroep 25 april In Hoogeveen
“De Molukse gemeenschap van Hoogeveen bestond vroeger uit een aantal verschillende partijen. Maar dat hebben wij allemaal achter ons gelaten. De Initiatiefgroep 25 april is opgericht zodat de 3e, 4e en de komende generatie geen onderscheid meer moeten maken. Ons doel is op EENHEID gericht”. De Barisgroep in Hoogeveen bestaat uit tweede tot en met de vierde generatie Molukkers. Het is ten eerste van belang dat men zich er bewust van moet zijn wat de Proclamatie 25 april 1950 inhoudt en er achter te staan om te blijven denken aan het fundament dat de eerste generatie aan de volgende generatie heeft doorgegeven. Elk lid dient dit voorbeeld door te geven aan de toekomstige volgende generatie en dat de RMS blijft voortbestaan. Daarom is de Initiatiefgroep 25 april in Hoogeveen niet partijgebonden. De Molukse gemeenschap of eenieder daaraan verwant, beleeft en herdenkt de RMS op 25 april op zijn/haar manier. Initiatiefgroep 25 april in Hoogeveen geeft aan graag gezamenlijk stil te staan bij de oorsprong zoals hiervoor omschreven en waarom Molukkers in 1951 naar Nederland zijn gekomen. De initiatiefgroep 25 april Hoogeveen zet dit gebruik graag voort en hoopt dat de volgende generaties deze herdenking in de toekomst zal overnemen en doorgeven.
24 + 25 april
Op 24 april aan het begin van de avond worden een krans en bloemen gelegd bij het Moluks monument in het midden van de Molukse woonwijk. Het monument staat symbool voor de Molukse families die begin jaren vijftig naar Nederland kwamen. Aansluitend wordt er 's avonds een herdenkingsdienst Ibadah – Tanah – Air in de Maranathakerk gehouden.
Geroepen door de klanken van de tifa's, de Molukse trommel, verzamelen om 05.30 uur vele bewoners van de Molukse gemeenschap in Hoogeveen en daaraan verwant zich op het centrale ontmoetingsplein in de Molukse woonwijk. De Barisgroep marcheert door de woonwijk en er wordt bij elk huis van de eerste generatie die nog in ons midden is respectvol gesalueerd. Na een kort gebed wordt de RMS-vlag vanuit het kerkgebouw Maranatha naar de vlaggenmast begeleid. Eerst wordt de Proclamatieverklaring voorgelezen, zowel in het Maleis als in het Nederlands.
Klokslag 06.00 uur wordt de RMS-vlag eerst in top gehesen en vervolgens halfstok gehangen om de gevallenen te herdenken. Hierbij wordt 1 minuut stilte in acht genomen. De RMS-vlag wordt vervolgens opnieuw ten top gehesen, gevolgd door het zingen van het Molukse volkslied. Tijdens de ceremonie komen ook diverse sprekers aan het woord. Het ceremoniële gedeelte wordt altijd afgesloten met de spreuk, ”Nala mata au tamata Alifoeroe katong Bangsa Alifoeroe – Selama Alifoeroe ada, RMS ada!“ gevolgd door de lijfspreuk van wijlen mr. dr. Chr. Soumokil “Apa -Datang – Dari- Muka , Djangan – Undur- E“, MENA – MOERIA! ('Wat er ook komt, ga niet aan de kant'). Nadat de commandant het bevel heeft gegeven aan de Barisgroep om in te rukken is de ochtendceremonie ten einde, gevolgd door een informele nazit. Het ontbijt wordt de laatste jaren verzorgd door de jongerengroep Mari Bersatu.
`s Middags staan er diverse culturele, creatieve en/of sportieve (kinder)activiteiten op het programma, welke verzorgd worden door organisatie Maluku Hoogeveen.
Klokslag 18.00 uur wordt de RMS-vlag ceremonieel gestreken en door de Barisgroep op een bepaalde betekenisvolle wijze gevouwen. Hierna wordt de avond verder ingevuld met muziek en diverse activiteiten in het stichtingsgebouw. Viermaal vond deze ceremonie plaats in aanwezigheid van mevrouw Soumokil, weduwe van de op 12 april 1966 geëxecuteerde mr. dr. Chr. Soumokil president van de RMS van 1950 – 1966. Soumokil wordt door Molukkers gezien als het symbool van de Molukse strijd voor de onafhankelijkheid van de RMS.
Het programma op 25 april in Hoogeveen wordt opgesteld in samenwerking met de initiatiefgroep 25 april en diverse organisaties en met medewerking van vrijwilligers.
*) baris = marcheren
**) RMS = Republik Maluku Selatan (Republiek der Zuid-Molukken), een in 1950 op Ambon uitgeroepen staat.
Gita Lopulisa