Het stationsgebouw van Hoogeveen

Uniform stationgebouwen

Tussen 1860 en 1873 werden langs spoorlijnen veel stationsgebouwen volgens een standaardmodel gebouwd. Hierdoor kon men sneller en dus goedkoper bouwen. De architect van een groot aantal treinstations in de periode 1860 – 1890 is Karel Hendrik van Brederode. De meeste van deze stations zijn inmiddels afgebroken, zoals het in 1868 gebouwde station van Hoogeveen.

 Het station van Hoogeveen

Op zondag 1 mei 1870 werd de spoorlijn Meppel – Groningen officieel in gebruik genomen. Dat ging gepaard met feesten, want niet alleen werd de opening van de spoorlijn gevierd, maar ook de ingebruikname van de nieuwe stationsgebouwen.

Het openingsfeest in Hoogeveen vond later plaats, namelijk op woensdag 4 mei 1870 vanwege de sabbath van de Hoogeveense Joden en de zondag als (Christelijke) rustdag.

Het spoorwegfeest in Hoogeveen

Een feestcommissie onder aanvoering van Jan van der Veen Azn. stelde een programma op voor die grote dag, organiseerde een inzameling onder de bevolking. Jan van der Veen dichtte niet minder dan 4 feestliederen, respectievelijk getiteld: ‘d Eerste trein; Dat ze leven; ’t Is feest en Bij de feestbokaal.

Bovenstaande foto is genomen op het station in Hoogeveen, tijdens de opening van de Elektrificatie van het spoor. Foto Johann Bisschop.

Het nieuwe station

Door de tijd heen zijn er de nodige aanpassingen aan het stationsgebouw gedaan, zoals een overkapping. Uiteindelijk voldeed het niet meer aan de eisen en is het in 1983 gesloopt. Het 2e stationsgebouw voor Hoogeveen verrijst op bijna dezelfde plek als het 1e stationsgebouw. Deze is geopend op 30 maart 1984. 

Voor de liefhebbers 

Waarom lijken stationsgebouwen soms zo op elkaar? 

Architect: 

Karel Hendrik van Brederode was een Nederlands ingenieur, die bekend is als de (vermoedelijke) architect van een groot aantal treinstations in Nederland in de periode 1860-1890. 

Enkele van de nog bestaande stations hebben nu de status van rijksmonument. 

Verschillende typen stations  

Spoorwegstations in Nederland werden vaak volgens bepaalde typen gebouwd. Hetzelfde ontwerp (gebouwtype) werd dan op verschillende plaatsen gebruikt.  Romers heeft een indeling van gebouwtypen in zijn boek over Stationsarchitectuur opgenomen. Soms hebben gebouwtypen een bepaalde typenaam of nummer. Vaak hebben typen geen naam. In dat geval is het type genoemd naar het eerst gerealiseerde stationsgebouw, met name het eerst genoemde station door Romers. 

Het eerste stationsgebouw van Hoogeveen (1868 – 1984)  

In het geval van Hoogeveen is het eerste stationsgebouw gebouwd naar het type stationsgebouw in Hoogezand.  

Stationsgebouw I: Type SS Hoogezand, vernieuwde uitvoering van type derde klas. Middenrisaliet met afgeschuinde hoeken. 

Het tweede stationsgebouw (1984 – heden) 

In 1984 werd het oorspronkelijke stationsgebouw afgebroken. Het 2e stationsgebouw voor Hoogeveen verrijst op bijna dezelfde plek als het 1e stationsgebouw.  

De architect hiervan is Ir. Cees Douma (1933). Als architect was hij verantwoordelijk voor het ontwerp van een groot aantal kleine en middelgrote stations van NS. 

Stationsgebouw II: silhouet van oude station geïmiteerd in het nieuwe door hoge overkapping van voorrijplein. Hierachter de centrale hal met twee lage vleugels. Dit tweede stationsgebouw is geopend op 30 maart 1984.